سخنرانی حجت الاسلام شریفی منزل خانم سیفیان بمناسبت ولادت امام علی النقی ع   ​​​​​​​موضوع:خدمات امام

سخنرانی حجت الاسلام شریفی منزل خانم سیفیان بمناسبت ولادت امام علی النقی ع

موضوع:خدمات امام هادی ع

مورخه ۱۴۰۴/۳/۲۰

احکام

معنای «جایز نیست» و «حرام است» در احکام شرعی

💬 فرق بین جایز نیست و حرام است در چیست؟

✅ در مقام عمل، بین «جایز نیست» و «حرام است» و همچنین بین «جایز است» و «حرام نیست»، تفاوتی وجود ندارد.

در رابطه با امام هادی (علیه‌السلام) می‌تواند به جنبه‌های مختلف زندگی، سیره، فضائل، معجزات و نقش ایشان در ترویج معارف اسلامی بپردازد. در ادامه، طرحی کلی برای یک درباره امام دهم شیعیان ارائه می‌شود:

درآمدی بر سیره سیاسی دهمین پیشوای بزرگ شیعیان

امام هادی (ع) در نیمه ذیحجه سال 212 هجری در اطراف مدینه در محلی به نام «صریا» به دنیا آمد. آن حضرت در سال 220 ه. ق

شهادت۳ رجب ۲۵۴ هجری

توسط معتز عباسی با سم.

ذکر نام پدر (امام جواد ع) و مادر ایشان (سمانه مغربیه).

در 8 سالگی، پس از شهادت پدرشان ،امام جوادعلیه السلام به پیشوایی شیعیان رسید. دوران امامت امام هادی (ع) از نظر سیاسی – اجتماعی این ویژگی ها را دربرداشت: 1- بی کفایتی زمامداران عباسی؛ ۲- گسترش فساد اخلاقی و مالی در دستگاه خلافت؛ ۳- بروز آشوب ها و فتنه ها در قلمرو اسلامی؛ و ۴- گسترش نهضت های علویان.

امام علی النقی (ع) در طول 33 سال امامت خویش، با چند تن از خلفای عباسی هم عصر بود؛ که به ترتیب عبارتند از:

1- «معتصِم»، برادر مأمون (217 - 227)

2- «واثِق»، پسر معتصم (227 - 232)

3- «متوکِّل»، برادر واثق (232 - 248)

4- «منتصِر»، پسر متوکل (6 ماه)

5- «مستعین»، پسر عموی منتصر (248 252)

6- «معتَزّ»، پسر دیگر متوکل (252 255 )

پس از شهادت حضرت رضا (ع)، رویکرد عباسیان نسبت به ائمه روی به تندی و شدت گذاشت؛ امام جواد (ع)، به بغداد فراخوانده شد و مأمون به رغم اکراه امام جواد (ع)، با هدف نظارتِ هر چه بیشتر بر امام و نیز بازسازی چهرۀ خود در جامعه به عنوان قاتل حضرت رضا (ع)، دخترش را به عقد امام جواد (ع) درآورد و بدین ترتیب شبکه جاسوسی خود را تا عمق خانه امام نفوذ داد.

داستان خانمی که می‌گفت من زینب هستم

زمان متوكل عباسى زنى به دروغ ادعا كرد كه من زينب دختر على بن ابى طالب هستم ، - با اين حيله از مردم پول مى گرفت - او را نزد متوكل آوردند.

متوكل به او گفت :

تو زن جوانى هستى با اينكه از زمان زينب دختر على سالها مى گذرد؟ گفت :

پيغمبر دست بر سرم كشيده و دعا كرده است كه در هر چهل سال جوانى برايم برگردد.

من تا حال خود را به مردم نشان نمى دادم ولى احتياج وادارم كرد كه خود را به مردم معرفى كنم .

متوكل گروهى از اولاد على عليه السلام و بنى عباس و طايفه قريش را احضار كرد و جريان را به آنان گفت . چند نفرشان گفتند: روايتى نقل شده كه زينب دختر على عليه السلام در سال فلان از دنيا رفته است . متوكل به او گفت :

در مقابل اين روايت ، تو چه مى گويى ؟

گفت :

اين روايت دروغى است كه از خودشان ساخته اند من از نظر مردم پنهان بودم كسى از مرگ و زندگى من خبر نداشت .

متوكل به حاضرين گفت :

غير از اين روايت ، دليلى نداريد تا اين زن مغلوب گردد؟

گفتند:

دليل ديگرى نداريم ، ولى خوب است حضرت امام هادى را احضار كنى ، شايد او دليل ديگرى داشته باشد.

سرانجام متوكل حضرت را احضار كرد و قضيه آن زن را برايش مطرح نمود.

امام فرمود:

حضرت زينب در فلان تاريخ چشم از جهان فروبسته است .

متوكل گفت :

حاضرين نيز اين روايت نقل كردند، او نپذيرفت و من سوگند خورده ام جلوى ادعاى ايشان را نگيرم مگر با دليل محكم .

حضرت فرمود:

كار مهمى نيست من دليلى مى آورم كه او را مجاب كند و ديگران نيز قبول داشته باشند.

متوكل گفت :

آن دليل كدام است ؟

حضرت فرمود:

گوشت بدن فرزندان فاطمه عليهاالسلام بر درندگان حرام است اگر راست مى گويد او را جلو درندگان بگذار چنانچه از فرزندان فاطمه عليهاالسلام باشد درندگان به او آسيب نمى رسانند.

متوكل به آن زن گفت :

شما چه مى گويى ؟

گفت :

او مى خواهد من كشته شوم ، در اينجا از فرزندان فاطمه زياد هستند، هر كدام را مى خواهد جلو درندگان بياندازد. در اين وقت رنگ همگان پريد.

بعضى از دشمنان امام گفتند:

چرا خودش پيش درندگان نمى رود؟

متوكل به اين پيشنهاد تمايل كرد. چون مى خواست بدون آنكه در قتل امام دخالت داشته باشد او را از بين ببرد!

به حضرت گفت :

چرا خودتان نمى رويد؟

امام فرمود:

اگر شما مايل باشيد من مى روم .

متوكل گفت : بفرماييد.

در آنجا شش عدد شير بود امام در جلو شيرها قرار گرفت .

شيرها اطراف امام را گرفتند، دستهايشان را بر زمين گذاشته سر بر روى دست خويش نهادند.

امام دست بر سر آنها كشيد و اشاره كرد كه كنار بروند و فاصله بگيرند، شيرها به جانبى كه امام اشاره كرده بود رفتند و در مقابل امام ايستادند.

وزير متوكل به او گفت :

اين كار بر ضرر تو است پيش از آنكه مردم از قضيه با خبر شوند او را بيرون بياور!

متوكل از امام خواست از محل درندگان خارج شود و از حضرت عذر خواست كه نظر بدى درباره شما نداشتيم ، مقصودمان اين بود سخن شما ثابت شود.

امام كه خواست حركت كند شيرها اطرافش را گرفتند و خود را به لباسهاى ايشان مى ماليدند.

هنگامى كه حضرت پاى به اولين پله گذاشت اشاره كرد برگرديد! همه برگشتند و امام بيرون آمد.

متوكل به آن زن گفت :

اكنون نوبت تو است كه به محل درندگان بروى ، ناله و فرياد زن بلند شد، شروع به التماس كرده ، اعتراف به دروغگويى خود نمود.

سپس گفت :

من دختر فلان هستم از فقر و تهى دستى به اين ادعا افتادم .

متوكل به حرف او گوش نكرد دستور داد او را جلو درندگان بيندازند ولى مادر متوكل درخواست كرد از تقصيرات آن زن بگذرد، متوكل نيز او را بخشيد.(1)

داستان هاى بحار الانوار جلد سوم

1- بحار: ج 50، ص 150.

- نقش امام در حفظ تشیع و تربیت شاگردان (مانند عبدالعظیم حسنی) در شرایط خفقان.

داستان

سید الکریم عبدالعظیم حسنی این محدث کبیری که سه امام را درک کرده محضر سه امام ، بعضی می گویند امام رضا جواد الائمه و امام هادی، بعضی می گویند نه ؛ جواد الائمه امام هادی و امام عسگری. ولی قطعا محضرت امام هادی را درک کرده .

می گوید آمدم محضر امام هادی علیه السلام دینم را به امام هادی عرضه بکنم آقا نگاهش به من افتاد فرمود : مرحباً لک یا ابالحسن انت ولیُّنا حَقّا ، خوش آمدی بیا تو واقعا دوست مایی.

ای خدا بعضی ها چقدر قشنگ امضا می گیرند!

آمدم دینم را به شما عرضه بکنم ‌. حضرت فرمود ما تو را پذیرفتیم . آقا اجازه بدهید دینم را عرضه کنم . سید الکریم بیخود نیست آقا این همه اولیا خدا سر بر این آستان گذاشتند . دینش را به امام هادی عرضه کرد. امام هادی برایش دعا کرد:

💠یا ابالحسن ! ثبّتَکَ الله بالقول الثابت فی الحیاه الدنیا و الآخره . قبول است .

۴. مناظرات و پاسخ به شبهات

- نقل مناظره‌های ایشان با علمای درباری برای اثبات حقانیت شیعه.

- پاسخ به شبهات درباره قرآن، امامت و توحید.

۵. زیارت جامعه کبیره؛ گنجینه معرفتی امام هادی (ع)

- درس‌هایی برای امروز:** مقاومت در برابر ظلم، .

زیارت غدیریه امام هادی (علیه‌السلام) یکی از متون عمیق و پرمعنایی است که به **تأکید بر واقعه غدیر** و تبیین جایگاه امامت و ولایت** می‌پردازد. این زیارت، که از امام هادی (ع) نقل شده، دربردارنده مضامین بلند اعتقادی، تاریخی و سیاسی است و می‌توان آن را تحلیلی کلامی از حادثه غدیر خم دانست. در ادامه، تحلیل اجمالی این زیارت ارائه می‌شود:

۱. معرفی زیارت غدیریه امام هادی (ع)**

- این زیارت در منابع شیعه مانند **«مصباح المتهجد» شیخ طوسی** و **«اقبال الاعمال» سید بن طاووس** نقل شده است.

- امام هادی (ع) در این زیارت، با بیانی شیوا، حادثه غدیر** را به عنوان *اساس امامت و ولایت بازخوانی می‌کنند و بر حقانیت امیرالمؤمنین (ع) تأکید می‌ورزند.

۲. ساختار و محورهای اصلی زیارت**

زیارت غدیریه چند محور اساسی دارد:

الف) یادآوری واقعه غدیر و ابلاغ ولایت**

- امام هادی (ع) با اشاره به آیه **«الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ»** (مائده:۳)، غدیر را روز تکمیل دین معرفی می‌کند.

- تأکید بر **نصب علنی امیرالمؤمنین (ع)** توسط پیامبر (ص) و بیعت مردم با ایشان.

ب) ویژگی‌های امام علی (ع) در زیارت**

- ولایت الهی:** "وَ جَعَلْتَهُ وَلیّاً لِمَنْ آمَنَ بِکَ".

- علم بی‌کران:** "عَالِماً بِکِتَابِکَ".

- عدالت و قضاوت:** "قَاضِیاً بِدِینِکَ".

ج) لعن بر دشمنان غدیر

- امام هادی (ع) در این زیارت، **لعن بر کسانی که حق ولایت را انکار کردند را بیان می‌کند:

- "اللَّهُمَّ الْعَنْ مَنْ خَالَفَهُ وَ نَصَبَ لَهُ الْعَدَاوَهَ".

- این بخش، اشاره به غاصبان خلافت** و *ناقضان عهد غدیر** دارد.

د) ارتباط غدیر با امامت ائمه (ع)**

- امام هادی (ع) غدیر را زنجیره‌ای از ولایت** می‌داند که تا امام زمان (عج) ادامه دارد:

- "وَ جَعَلْتَ ذَلِکَ عَهِداً إِلَی الْأَئِمَّهِ مِنْ .*

---

اشعار

امشب بشير از جانب حي تعالي آمده (ولادت)

گويد كه ياسيني دگر از صلب طاها آمده

يا كوثري از دامن‌ام ابيها آمده

چارم علي در مجمع اولاد زهرا آمده

از نسل مصباح الهدي هادي به دنيا آمده

نور هدايت تافته هم در عرب هم در عجم

****

كهف التقي، بدرالشرف، نورالهدا، ابن الرضا

رخ رحمه للعالمين هيبت علي مرتضي

قرآن از پا تا به سر توحيد از سر تا به پا

هر ديده بر او يك حرم هر دل بر او يك سامرا

هم وجه ذات كبريا هم نجل ختم الانبيا

آيينۀ حسن قدم بگذاشت در عالم قدم

****

از آيۀ «اللهُ نور» افكنده گل سيماي او

نام دل آرايش علي، قلب محمّد جاي او

در چشم عرش كبريا پيداست جاي پاي او

دل، حج بجا آرد ولي در طوف سامراي او

جود و كرم، بذل و عطا، يك قطره از درياي او

عالم اگر سائل شود در پيش بذل اوست كم

****

چشم عطا بر درگه و چشم كرم بر دامنش

يعقوب‌ها بينا شوند از نفخۀ پيراهنش

نور الهي در دلش روح محمّد در تنش

قرآن، كتاب منقبت مداح ذات ذوالمنش

شيرين دعاي جامعه از منطق شور افكنش

سخنرانی حجت الاسلام شریفی مسجد علی ابن ابیطالب تفسير سوره فتح  مورخه ۱۴۰۴/۳/۱۹(جلسه اول)

سخنرانی حجت الاسلام شریفی مسجد علی ابن ابیطالب تفسير سوره فتح

مورخه ۱۴۰۴/۳/۱۹(جلسه اول)

۱-فضیلت و برکات سوره فتح

قرآن کریم کتاب دینی مسلمانان است که از ۱۱۴ سوره تشکیل شده است و خواندن هر یک از این سوره‎‌ها خواص و برکاتی دارد.

۲-_ سوره فتح ، در مصحف چهلمین و هشتمین سوره قرآن کریم قرار گرفته است.

۳- این سوره ۲۹ آیه دارد و در مدینه به پیامبر (ص) نازل شده است.

محتوای اصلی سوره فتح درباره۱- پیروزی نهایی مسلمانان،۲- پاداش ایمان و جهاد و اخلاص،۳- بخشش لغزش‌های مجاهدین، ۴-هشدار به کافران و مسلمانان کاهل و در نهایت ۵-جهانی شدن دین خدا است.

۶-شأن نزول آیات سوره فتح

بر پایه روایتی از انس بن مالک سوره فتح پس از صلح حدیبیه نازل شده است. بر پایه این روایت، پس از صلح حدیبیه، مسلمانان بدون انجام مناسک حج با قلبی اندوهناک به سمت مدینه باز می‌گشتند و گاه شک و تردید بر افراد ضعیف‌الایمان غالب می‌شد، فرشته وحی سوره فتح را بر قلب بر پیامبر (ص) فرود آورد؛ در همین حال چهره آن حضرت غرق سرور و شادمانی شد و فرمود اینک آیه و سوره‌ای نازل شد که در نظرم از کران تا کران دنیا دوست داشتنی‌تر است.

این سوره به دلیل بشارت‌های الهی و بیان پیروزی‌های اسلام، از سوره‌های بسیار امیدبخش است.

- پیامبر (ص) فرمود: «امشب سوره‌ای بر من نازل شد که برای من از دنیا و آنچه در آن است محبوب‌تر است.» (متفق علیه)

- در برخی روایات آمده که این سوره درباره صلح حدیبیه و نتایج آن نازل شده است

فضیلت سوره فتح

۱) مصون ماندن از خطرات و یافتن عزت بین مردم

از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده: هر کس سوره فتح را را بنویسد و هنگام خواب زیر سرش قرار دهد از شر دزدان در امان می‌ماند و اگر این سوره را در کاغذی بنویسد و با آب زمزم بشویند سپس بنوشند در نزد مردم جایگاهی پیدا می‌کند که به سخنانش گوش می‌دهند و هر چیزی را که می‌بیند و می‌شنود ضبط و حفظ می‌کند

۲) جهت برطرف شدن خوف

از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است که نوشتن سوره فتح و همراه داشتن آن هنگام خصومت و نزاع موجب ایمنی شده و در‌های خیر و خوبی بر او گشوده می‌شود و اگر این سوره را نوشته و بشویند و از آب آن بنوشند و کسی که خوف و ترس دارد ان را بنوشد از آن خلاصی یابد.

۳) در امان ماندن از شر حاکم

مرحوم کفعمی در کتاب المصباح آورده است: اگر سوره فتح را بنویسند و با خود همراه دارند یا به گردن آویزند از شر حاکم و سلطان در امان می‌مانند و اگر بر دیوار خانه یا حیاطی بیاویزند شیطان به آن نزدیک نمی‌شود. هم چنین اگر این سوره را بنویسند و پس از شستن زنی که شیرش کم است از آن بنوشد شیرش زیاد می‌شود.

۴) جهت درد پا

از امام محمد باقر علیه السلام نقل شده است که: جهت درد پا آیات ۷-۱ سوره فتح خوانده شود.

۵. فضیلت تلاوت سوره فتح

- در روایات آمده که تلاوت این سوره موجب نورانیت قلب و افزایش ایمان می‌شود.

۶- امام صادق (ع) فرمود: «هر کس سوره فتح را قرائت کند، مانند کسی است که با پیامبر (ص) در فتح مکه حاضر بوده است.»

منابع

تفسیر البرهان

طب الائمه

درمان با قران

المصباح الکفعمی

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَهَا فَکَأَنَّمَا شَهِدَ مَعَ رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه و آله).

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس این سوره را قرائت نماید مانند این است که در فتح مکّه همراه با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بوده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۹۲ نورالثقلین

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُّورَهًَْ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِنَ الثَّوَابِ کَمَنْ بَایَعَ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) تَحْتَ الشَّجَرَهًِْ وَ أَوْفَی بِبَیْعَتِهِ وَ کَمَنْ شَهِدَ مَعَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) یَوْمَ فَتْحِ مَکَّهًَْ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس سوره‌ی فتح را بخواند، خداوند به او ثوابی معادل ثواب کسانی که در زیر درخت با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بیعت کردند و به بیعتشان وفادار ماندند یا کسانی که در روز فتح مکّه، همراه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) حضور داشتند، داده خواهد شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۹۲ البرهان

۴. درس‌های سوره فتح

- صبر و توکل بر خدا: صلح حدیبیه نشان داد که گاهی صلح به ظاهر شکست است، اما در حقیقت زمینه‌ساز پیروزی بزرگتر است.

۵- وفای به عهد:

مسلمانان در حدیبیه پایبند به پیمان خود بودند، حتی وقتی مشرکان آن را نقض کردند.

۶- آرامش الهی در سخت‌ترین شرایط: خداوند در شرایط سخت، آرامش را به دل‌های مؤمنان نازل می‌کند.

- بشارت به پیروزی نهایی حق: این سوره نشان می‌دهد که هرچند مشکلات زیاد باشد، سرانجام حق پیروز خواهد شد.

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم(1)

به نام خداوند بخشنده ى مهربان

إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحاً مُّبِيناً (1)

همانا ما گشايش آشكارى را براى تو پيش آورديم.

۱-بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم» سر آغاز كتاب الهى است. ۲-«بسم اللَّه» نه تنها در ابتداى قرآن، بلكه در آغاز تمام كتاب هاى آسمانى بوده است.۳- در سر لوحه ى كار و عمل همه ى انبيا «بسم اللَّه» قرار داشت.۴- وقتى كشتى حضرت نوح در ميان امواج طوفان به راه افتاد، نوح عليه السلام به ياران خود گفت: سوار شويد كه «بسم اللَّه مجراها و مرساها»(هود، 41.) يعنى حركت و توقّف اين كشتى با نام خداست.

۵-حضرت سليمان عليه السلام نيز وقتى ملكه سبا را به ايمان فراخواند، دعوتنامه خود را با جمله ى «بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم»(نمل، 30.) آغاز نمود.

۶-حضرت على عليه السلام فرمود: «بسم اللَّه»، مايه بركت كارها و ترك آن موجب نافرجامى است. همچنين آن حضرت به شخصى كه جمله ى «بسم اللَّه» را مى نوشت، فرمود: «جَوِّدها» آنرا نيكو بنويس.(كنزالعمّال، ح 29558.)

۷-بر زبان آوردن «بسم اللَّه» در شروع هر كارى سفارش شده است؛ در خوردن و خوابيدن ونوشتن، سوارشدن بر مركب ومسافرت وبسيارى كارهاى ديگر.۸- حتّى اگر حيوانى بدون نام خدا ذبح شود، مصرف گوشت آن حرام است و اين رمز آن است كه خوراك انسان هاى هدف دار و موحّد نيز بايد جهت الهى داشته باشد.

۹-در حديث مى خوانيم: «بسم اللَّه» را فراموش نكن، حتّى در نوشتن يك بيت شعر. و رواياتى در پاداش كسى كه اوّلين بار «بسم اللَّه» را به كودك ياد بدهد، وارد شده است.(تفسيربرهان، ج 1، ص 43.)

سؤال: چرا در شروع هر كارى «بسم اللَّه» سفارش شده است؟

۱-پاسخ: «بسم اللَّه» آرم ونشانه ى مسلمانى است وبايد همه كارهاى او رنگ الهى داشته باشد. همان گونه كه محصولات و كالاهاى ساخت يك كارخانه، آرم و علامت آن كارخانه را دارد؛ خواه به صورت جزيى باشد يا كلّى. مثلاً يك كارخانه چينى سازى، علامت خود را روى تمام ظروف مى زند، خواه ظرف هاى بزرگ باشد يا ظرف هاى كوچك. يا اينكه پرچم هر كشورى هم بر فراز ادارات و مدارس و پادگان هاى آن كشور است و هم بر فراز كشتى هاى آن كشور در درياها، و هم بر روى ميز ادارى كارمندان.

سؤال: آيا «بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم» آيه اى مستقل است؟

پاسخ: به اعتقاد اهل بيت رسول اللّه عليهم السلام كه صد سال سابقه بر ساير رهبران فقهى مذاهب دارند و در راه خدا به شهادت رسيده و در قرآن نيز عصمت و پاكى آنها به صراحت بيان شده است، آيه «بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم» آيه اى مستقل و جزء قرآن است. فخر رازى در تفسير خويش شانزده دليل آورده كه «بسم اللَّه» جزء سوره است. آلوسى نيز همين اعتقاد را دارد. در مسند احمد نيز «بسم اللَّه» جزء سوره شمرده شده است.(مسند احمد، ج 3، ص 177 و ج 4، ص 85.) برخى از افراد كه بسم اللَّه را جزء سوره ندانسته و يا در نماز آن را ترك كرده اند، مورد اعتراض واقع شده اند. در مستدرك حاكم آمده است: روزى معاويه در نماز «بسم اللَّه» نگفت، مردم به او اعتراض كردند كه «أسرقت أم نَيستَ»، آيه را دزديدى يا فراموش كردى؟!(مستدرك، ج 3، ص 233.)

امامان معصوم عليهم السلام اصرار داشتند كه در نماز، بسم اللَّه را بلند بگويند. امام باقرعليه السلام در مورد كسانى كه «بسم اللَّه» را در نماز نمى خواندند و يا جزء سوره نمى شمردند، مى فرمود: «سَرقوا اكرم آية»(بحار، ج 85، ص 20.) بهترين آيه قرآن را به سرقت بردند. در سنن بيهقى در ضمن حديثى آمده است: چرا بعضى «بسم اللَّه» را جزء سوره قرار نداده اند!(سنن بيهقى، ج 2، ص 50.)

شهيد مطهّرى قدس سره در تفسير سوره حمد، ابن عباس، عاصم، كسايى، ابن عمر، ابن زبير، عطاء، ابن طاووس، فخررازى وسيوطى را از جمله كسانى معرّفى مى كند كه بسم اللَّه را جزء سوره مى دانستند.

در تفسير قرطبى از امام صادق عليه السلام نقل شده است: «بسم اللَّه» تاج سوره هاست. تنها در آغاز سوره برائت (سوره توبه) «بسم اللَّه» نيامده و اين به فرموده حضرت على عليه السلام به خاطر آن است كه «بسم اللَّه» كلمه امان و رحمت است، واعلام برائت از كفّار و مشركان، با اظهار محبّت ورحمت سازگار نيست.(تفسير مجمع البيان و فخررازى.)

سيماى «بسم اللّه»

. «بسم اللَّه» نشانگر رنگ وصبغه ى الهى وبيانگر جهت گيرى توحيدى ماست.(امام رضاعليه السلام مى فرمايد: بسم اللَّه يعنى نشان بندگى خدا را بر خود مى نهم. تفسير نورالثقلين.)

. «بسم اللَّه» رمز توحيد است وذكر نام ديگران به جاى آن رمز كفر، و قرين كردن نام خدا بانام ديگران، نشانه ى شرك. نه در كنار نام خدا، نام ديگرى را ببريم ونه به جاى نام او.(نه فقط ذات او، بلكه نام او نيز از هر شريكى منزّه است؛ «سبّح اسم ربّك الاعلى» حتّى شروع كردن كار به نام خدا)

. «بسم اللَّه» رمز بقا ودوام است. زيرا هرچه رنگ خدايى نداشته باشد، فانى است.( كلّ شى ء هالك الاّ وجهه» قصص، 88.)

. «بسم اللَّه» رمز عشق به خدا وتوكّل به اوست. به كسى كه رحمان و رحيم است عشق مى ورزيم و كارمان را با توكّل به او آغاز مى كنيم، كه بردن نام او سبب جلب رحمت است.

. «بسم اللَّه» رمز خروج از تكبّر و اظهار عجز به درگاه الهى است.

. «بسم اللَّه» گام اوّل در مسير بندگى و عبوديّت است.

. «بسم اللَّه» مايه فرار شيطان است. كسى كه خدا را همراه داشت، شيطان در او مؤثّر نمى افتد.

. «بسم اللَّه» عامل قداست يافتن كارها و بيمه كردن آنهاست.

. «بسم اللَّه» ذكر خداست، يعنى خدايا! من تو را فراموش نكرده ام.

. «بسم اللَّه» بيانگر انگيزه ماست، يعنى خدايا هدفم تو هستى نه مردم، نه طاغوت ها ونه جلوه ها و نه هوس ها.

. امام رضاعليه السلام فرمود: «بسم اللَّه» به اسم اعظم الهى، از سياهى چشم به سفيدى آن نزديك تر .

### **۲. مهم‌ترین موضوعات سوره فتح**

#### **الف) بشارت فتح مبین (پیروزی آشکار)**

- آیات ابتدایی سوره به روشنی از فتحی بزرگ خبر می‌دهند:

**﴿إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُّبِينًا﴾** (آیه ۱)

*"ما تو را پیروزی آشکاری بخشیدیم."*

- این فتح، هم شامل صلح حدیبیه است (که به ظاهر شکست بود، اما در واقع مقدمه فتح مکه شد) و هم پیروزی‌های آینده اسلام.

#### **ج) اثبات صدق رسالت پیامبر (ص)**

- در این سوره، یکی از نشانه‌های حقانیت پیامبر (ص)، پیشگویی‌های اوست، مانند خبر دادن از فتح مکه

حکایت خوبان۲۴۹:مرحوم سید علی اکبر ابوترابی

حکایت خوبان۲۴۹:مرحوم سید علی اکبر ابوترابی

مرحوم سید علی اکبر ابوترابی ماجرائی راتعریف می‌کند روز عید غدیر در تهران خدمت آقا سید علی اندرزگو رسیدیم.

او جریانی را به صورت خاطره بازگو کرد

تحت تعقیب بودیم. رفتیم به سوی افغانستان. می بایست از طریق مشهد قاچاقی می رفتیم. محلی برایم دوستان در نظر گرفته بودند وارد شدیم هنوز به اطاق نرسیدیم درب حیاط به صدا در آمد با خانواده گفتم حتما لو رفتیم در ب را باز کردم گفتند برید که ساواک اینجا را شناسائی کرده است سوار ماشینی شدیم که بسمت روستاها میرفت کشتند کجا می‌روی؟ کفتم برو همه پایین رفتند ماهم پایین رفتیم باران شدید میامد در بین راه رودخانۀ بزرگی آن جا وجود داشت. آب موج می زد گفتم حتما پایین‌تر یک پلی خواهد بود دیدم اسب سواری آمد خودش پایین شد زن وپچه ام راسوار کرد از پلی رد شدیم به روستائی در منزلی رسیدیم ما را تعارف کرد وارد شدیم نماز نخوانده بودم اجازه گرفتم نماز بخوانم وقت وضو گرفتن متوجه شد که شیعه هستیم گفت شما شیعه هستید گفتم بلی گفت میدانی این روستا همه سنی هستند واعتقاد دارن اگر یک شیعه را بکشند به بهشت می‌روند منهم کدخدای اینجا هستم تا صبح در امانید چون مهمان من هستیداجازه گرفتم نماز بخوانم گفتم شما که مهر ندارید سنگی برداشتم نماز خواندم شام آورد خوردیم وخوابیدیم صبح صبحانه آورد رفتیم دم درب دیدم حدود صد نفر زن ومرد باقمه وشمشیر مقابلمان گفت این علی کیست که اینقدر شما به او اعتقاد داری از دیشب که گفتم اینها اگر یک شیعه را بکشند به بهشت می‌روند هیج نترسیدید نماز خواندید غذا خوردید گفتم از علی چه می‌خواهید مرا هیبت زداز علی چرا ؟از خدا گفتم علی ولی خداست گفت من بچه نداشتم خدا اخیرا یک بچه بمن داده همسرم یک قطره شیر نداره هروز بچه راپیش زنان محل میبرم بریم کسر شان است اگر این علی تو باعث شود همسرم شیردار شود همینجا وهمه این روستا شیعه می‌شویم ومرید علی والا همینجا سرت راجدا میکنم گفتم همسرت را بگو بیایید آمد نزدیک چشمانم را بستم گفتم یا علی یا علی یاعلی یاعلی یاعلی پنجمین مرتبه که رسیدد زن داد زد که پستانم پراز شیر شد کدخدا وهمه آن مردم شیعه شدند

سخنرانی حجت الاسلام شریفی بمناسبت عید قربان در تکیه ابوالفضلی چمن آباد خواف مورخه۱۴۰۴/۳/۱۵   موضوع :

سخنرانی حجت الاسلام شریفی بمناسبت عید قربان در تکیه ابوالفضلی چمن آباد خواف مورخه۱۴۰۴/۳/۱۵

موضوع :عید قربان؛ تجلی اخلاص و بندگی

عید قربان یکی از بزرگترین اعیاد اسلامی است که یادآور اخلاص و فداکاری حضرت ابراهیم (ع) و فرزندش اسماعیل (ع) در راه خداوند متعال است. این روز، نماد تسلیم و بندگی در برابر فرمان پروردگار است و درس‌های بزرگی برای همه مسلمانان دارد.

۱. فلسفه عید قربان

- عید قربان به یادبود آزمایش بزرگ حضرت ابراهیم (ع) و آمادگی او برای قربانی کردن فرزندش اسماعیل (ع) به فرمان خداوند جلیل است.

- خداوند پس از اطمینان از اخلاص ابراهیم (ع)، قربانی بزرگی (قوچی) را جایگزین اسماعیل (ع) کرد. وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ (107) (سوره الصافات: –۱۰۷)

- این واقعه نشان‌دهنده اهمیت اطاعت محض از خداوند و پاداش بزرگ برای صبر و تسلیم است.

۲- درس‌های عید قربان

تسلیم در برابر خدا:مانند ابراهیم (ع)، ما نیز باید در زندگی خود تسلیم فرمان‌های الهی باشیم، حتی اگر به ظاهر سخت باشند.

ایثار و فداکاری:قربانی کردن حیوان در این عید، نمادی از گذشتن از هوای نفس و مال دنیا برای رضای خداست.

-شکرگزاری:این عید فرصتی است برای تشکر از نعمت‌های الهی، به ویژه نعمت هدایت و بندگی.

۳. اعمال و آداب عید قربان:**

-قربانی کردن: سنت مؤکدی است که در آن گوشت قربانی بین فقرا، اقوام و خود تقسیم می‌شود. لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَي مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ (28حج)

(مردم از هر منطقه اى به حج خواهند آمد) تا شاهد منافع گوناگون خويش باشند و در ايام مخصوص حج خدا را ياد كنند، به خاطر چهار پايان زبان بسته اى كه رزقشان شده؛ پس از گوشت آنها بخوريد و بينواى فقير را اطعام كنيد. (سوره الحج: ۳۶–۳۷)

نماز عید:خواندن نماز عید قربان به جماعت، همراه با تکبیر و دعا.

تکبیرات: گفتن تکبیر از فجر روز عرفه تا عصر آخرین روز تشریق. (الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد)

صلۀ رحم و کمک به نیازمندان: تقویت روابط خانوادگی و رسیدگی به محرومان.

۴. پیام عید قربان برای امروز ما:

- در دنیای امروز که مادی‌گرایی و خودخواهی گسترده است، عید قربان به ما یادآوری می‌کند که .ارزش‌های الهی. را فدای خواسته‌های دنیوی نکنیم.

- قربانی کردن نماد .گذشت از مال و نفس. برای تقرب به خداست، نه یک عمل ظاهری.

- این عید دعوتی است به وحدت مسلمانان و اشتراک در نیکی‌ها و مهربانی با یکدیگر.